آثار تاریخی ثبت یونسکو در شوشتر

خوزستان از استان های جنوبی کشور که دارای شهرهای باستانی بسیاری می باشد، یکی از شهرهای تاریخی در خوزستان، شهر باستانی شوشتر می باشد که بخاطر داشتن آثار تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، شهر باستانی شوشتر حدود 100 بنای تاریخی ارزشمندی را در خود جای داده است، که از دوره های مختلف تاریخی به یادگار مانده است، در این مقاله قصد داریم به معرفی معروف ترین بناهای تاریخی شوشتر که در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، در ادامه به معرفی آثار ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو شوشتر می پردازیم همراه ما باشید.

بند میزان شوشتر

بند میزان شوشتر سدی تاریخی و قدیمی ترین سازه های شوشتر بشمار می رود، قدمت بند میزان شوشتر به دوران ساسانیان باز می گردد که توسط شاپور اول ساسانی بر روی رودخانه كارون احداث گردید، بند میزان شوشتر از نوع سدهای وزنی که در آن دوره  از مصالحی همچون سنگ‌ های ماسه ‌ای تراش خورده و ملات ساروج ساخته شده، که بعد ها برای استحکام بیشتر آن از بتن استفاده شده است، بند میزان شوشتر در دوره های هخامنشیان و ساسانیان  به ‌منظور هدایت و بهره ‌وری آب از این سد استفاده می شده، بند میزان شوشتر ارتفاعی حدود 4 ونیم متر و حدود ۳۹۰ متر طول می باشد و همچنین دو دهانه که عرض دهانه بزرگ آن 2.85 و عرض دهانه کوچک آن 1.70 و  9 دهانه آبرو می باشد، بند میزان شوشتر از شاهکارهای معماری تاریخی در دوره ساسانیان که در تاریخ 5 تیرماه سال 1388 فهرست میراث جهانی یونسکو به شماره 1315 از 155 اثر تاریخی شوشتر به ثبت رسید.

برج کلاه فرنگی  شوشتر

از بناهای ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو در شهر شوشتر برج کلاه فرنگی می باشد، برج کلاه فرنگی 8 ضلعی و دارای 4 متر ارتفاع می باشد، برج کلاه فرنگی از جاذبه های تاریخی شوشتر که قدمت آن به دوره ی ساسانیان و هخامنشیان باز می گردد، برج کلاه فرنگی شوشتر از سنگ ‌های تراش ‌خورده ساخته شده و در زمان قیصر روم و یا شاپورساسانی بر نظارت کار کارگران و شدت جریان آب رودخانه کاربری داشته، برج کلاه فرنگی شوشتر اثر تاریخی ارزشمند ایران که در تاریخ ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۶۱۱ در فهرست آثار ملی و با شماره ۱۳۱۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو بعنوان نظام آبی تاریخی شوشتر به ثبت رسید.

رودخانه دست کند شوشتر

از سازه های دستکند و آثار تاریخی شوشتر می توان به رودخانه گرگر اشاره کرد، رودخانه گرگر یکی از انشعابات رود کارون می باشد که با دست ساخته شده، این رودخانه به دستور پادشاه ساسانی اردشیر در دوران هخامنشیان ساخته شده و یکی از اصلی ترین و با ارزش ترین سازه های اصلی در شهر شوشتر بشمار می رود، رودخانه گرگر در شمال شوشتر قرار دارد و کاربرد آن برای تامین آب مورد نیاز کانال ‌ها و تونل ‌ها از میان شهر عبور می کرده است، از جالب ترین قسمت های این رودخانه کف آن می باشد که برای جلوگیری از فرسایش آب کف رودخانه از سنگ های بست شده با نوارهای فلزی مقاوم شده پوشانده شده، این رودخانه دست کند شده بعنوان یکی از آثار تاریخی ارزشمند و میراث فرهنگی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره 1315 در تاریخ  20 آذرماه سال 1379 به ثبت رسیده است.

پل بند گرگر شوشتر

از دیگر سازه های تاریخی شوشتر پل بند گرگر می باشد، پل بند گرگر بر روی رود خانه گرگر و آسیاب ها و آبشارها و یکی از 6 دروازه اصلی شهر قرار گرفته پل بند گرگر حدود 470 سال قدمت دارد و مربوط به دوره صفویان می باشد، پل بند گرگر برای چرخاندن چرخ آسیاب ها و تامین آب مورد نیاز در 800 متری بند میزان ساخته شده بود، پل بند گرگر از آثار ملی ایران که در تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۲۹۱۴ به ثبت رسیده است.

پل بند برج عیار شوشتر

پل بند برج عیار از دیگر بناهای مجموعه بناهای آبی تاریخی شوشتر که بر روی رودخانه گرگر واقع شده است، پل بند برج عیار مربوط به دوره ساسانیان می باشد و آب پشت تونل های بلیتی تامین می کرده، پل بند برج عیار به عنوان دهمین اثر تاریخی ایران شوشتر در ۵ تیرماه ۱۳۸۸ به ثبت ملی رسیده و همچنین در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ در فهرست آثار یونسکو ثبت شده است.

مجموعه آسیاب های آبی شوشتر

از دیگر سازه های تاریخی ایران باستان مجموعه‌ آسیاب های آبی شوشتر می باشد، مجموعه‌ آسیاب های آبی شوشتر از سازه های مهندسی شده و شگفت انگیزی می باشد که به دارای قدمت تاریخی زیادی می باشد و مربوط به عصر ساسانی و دوران پادشاهی اردشیر اول و شاپور می باشد، مجموعه‌ آسیاب های آبی شوشتر شامل بخش هایی از جمله محوطه شرقی، محوطه شمالی و محوطه غربی است و آسیاب دوبرادران، حاج مندل، داراب خان و دهانه شهر، رضوان، آسیاب‌های خدایی از آسیاب های این مجموعه می باشند، در محوطه غربی حدود 21 عدد و در دونوع شیب دار و تنوره ها وجود داشته که برای رسیدن به آن از پل دوپلون که دارای دو دهانه به طول 9 متر و عرض 3 متر می باشد باید عبور کنید، مجموعه‌ آسیاب های آبی شوشتر از مجموع آثار تاریخی بی نظیر و منحصر بفرد در شوشتر که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.